< >
Dom kujawski ANIEA
< >
Dom kujawski ANIEA

KONKURS NA OPRACOWANIE PROJEKTU DOMU RODZINNEGO W KRAJOBRAZIE KUJAWSKO - POMORSKIM w ramach projektu pn. „ Promocja odnawialnych źródeł energii oraz nowoczesnych systemów dywersyfikujących źródła i sposoby ich wykorzystania jako element ochrony środowiska przyrodniczego w województwie kujawsko-pomorskim”.

Lokalizacja + kontekst

Obszar województwa kujawsko-pomorskiego był od zawsze obiektem sporów terytorialnych i strefą zmieniających się wpływów. Granice zmieniały się, a wraz z nimi warunki ekonomiczne. O wyjątkowości przestrzeni decyduje nie tyle jej genius loci co różnorodność i przenikanie się kultur, krajobrazów, warunków do życia, przynależność terytorialna. Do tej nieokreśloności, symbiozy kulturowej odwołuje się właśnie koncepcja domu, czerpiąc inspiracje z tradycji budownictwa olęderskiego z obszaru Kujaw Nadwiślańskich, będących największym skupiskiem tej mniejszości w Polsce. Wzorem jest również budownictwo z obszaru Kujaw Garbatych, Czarnych czy Polnych. To tutaj dom kujawski odnalazłby się najlepiej. Forma jest wynikową sumy archetypów. Jednak procentowy udział każdego z nich nie jest jednoznacznie i klarownie określony. Bryła i przestrzeń czerpie i transponuje do dzisiejszych wymagań i trybu życia najistotniejsze i najbardziej wartościowe ze swojego punktu widzenia rozwiązania. Całość summa summarum tworzy prostą i zwartą kompozycję zatopioną w krajobrazie Kujaw. Dom zlokalizowany jest na obszarze dawnego zaboru pruskiego z powszechnym na tym obszarze budulcem – cegłą.

Układ funkcjonalny

Punktem wyjścia dla pomysłu na dom kujawski jest prostota i przejrzystość planu. Pojęcia, które można z nim powiązać, to układ jednotraktowy, typ wąskofrontowy i układ amfiladowy. Pomysł opiera się, zgodnie z kujawską i olęderską tradycją, na zorganizowaniu rzutu wokół centralnie zaprojektowanej sieni kuchennej, stanowiącej z jednej strony źródło ciepła dzięki umiejscowionemu tu kominkowi, z drugiej domowy węzeł komunikacyjny, jadalnię i tym samym serce domu. Salon (izba paradna) zlokalizowany jest w najlepiej oświetlonej części domu z bezpośrednim dostępem do ogrodu. Kuchnia zlokalizowana w pobliżu wejścia umożliwia, poprzez duże okno, kontakt wzrokowy zarówno z ogrodem warzywnym, sadem jak i podjazdem. W symetrii planu odszukać można schemat rzutu tradycyjnej kujawskiej stodoły z częścią centralną, jadalnią (klepisko) i pomieszczeniami sąsiednimi, czyli kuchnią (pierwsza sąsieka) i salonem (druga). Do serca domu wchodzimy przez wiatrołap (sień frontowa), który prowadzi również do gościnnej łazienki i garderoby. Jadalnia z otwartym sufitem, sięgającym świetlika dachowego, przypomina nieco wnętrze obszernego komina butelkowego lub sztagowego. Otwarcie umożliwia dystrybucję ciepła z kominka zimą i naturalną, grawitacyjną wentylację w okresie letnim. Kuchnia, jadalnia i salon tworzą układ amfiladowy, a przestrzeń, płynąc ku salonowi, zmienia swój kształt i wysokość hierarchizując wnętrze. Rezygnacja z garażu, stanowiącego część bryły i obrysu parteru, umożliwiła rozplanowanie wszystkich „dziennych” funkcji w planie przyziemia, usprawniając tym samym funkcjonowanie domu. Zabieg ten pozwolił dokonać wyraźnego podziału na sacrum i profanum. Parter to domowe profanum, część półotwarta, dostępna dla gości. Piętro wraz z sypialniami i łazienką to sacrum domu. Podobnie jak parter, piętro powtarza układ amfiladowy pomieszczeń. Dwie obszerne sypialnie doświetlone są dużymi, szczytowymi oknami. Wnętrze chroni ażurowy, perforowany szczyt. Dzięki niemu gra światła i cienia przypomina nieco oświetlone poprzez szczeliny, wentylowane poddasza starych chat czy wnętrza stodół. Centralnie umiejscowiona łazienka oferuje możliwość wglądu do jadalni poprzez dymioną przeszkloną ścianę. Łazienka, dzięki świetlikom dachowym, posiada również naturalne oświetlenie. Prosty plan umożliwia szereg jego modyfikacji. Na potrzeby projektu przyjęto, że użytkownikami domu będzie rodzina „2+1”, tj. rodzice z dzieckiem. Zaprojektowany plan umożliwia stworzenie przestrzeni dla modelu „2+2” bez większych korekt (jedna z sypialni byłaby wspólna dla dwojga dzieci lub zostałaby podzielona na dwie mniejsze). Jeśli dom byłby przestrzenią dla rodziny dwupokoleniowej, funkcję można podzielić tak, że parter stanowiłby jedną jednostkę mieszkalną z własną sypialnią (w miejscu kuchni), kuchnią i jadalnią (w miejscu jadalni) i salonem usytuowanym jak dotychczas. Przestrzeń ta pozbawiona barier architektonicznych mogłaby pełnić funkcję obecnej w architekturze i tradycji olęderskiej izby starków. Z tą jednak różnicą, iż część tej powierzchni (jadalnia) byłaby wspólna, a parter nie stanowiłby, w odróżnieniu od wzoru, przestrzeni zdegradowanej w hierarchii ważności. Piętro umożliwia przekształcenie go w drugą jednostkę mieszkalną z własną kuchnią łączoną z jadalnią (zamiast jednej z sypialni) oraz pokojem/salonem (zamiast drugiej). Otwarcie oraz zabiegowa forma schodów, jak również sposób rozplanowania pomieszczeń dają możliwość montażu szybów windowych dla ewentualnych niepełnosprawnych mieszkańców domu. Z windy byłby wówczas bezpośredni dostęp do obu sypialni (gdyby kabina poruszała się w obrysie jadalni) lub korytarza (w przypadku zamontowania jej przy schodach). Pomieszczenia: garderoba zlokalizowana przy wejściu lub pomieszczenie gospodarcze pod schodami, w razie potrzeby może być wyposażone w niezależne wejście z zewnątrz budynku i służyć jako mały, przydomowy warsztat (z lub bez możliwości przejścia do wnętrza domu).

Forma + materiał + kolor

Skromność, oszczędność, prostota, banalność i oczywistość detali architektonicznych. Cechy te projektowany budynek stara się traktować jako cechy własne, podobnie jak historyczne, regionalne budownictwo Kujaw. Bryła budynku w sposób niebezpośredni nawiązuje do charakterystycznych elementów, form, cech materiałów używanych na tym obszarze. Przy pomocy wysublimowanych i niedosłownych cytatów czy sugestii jedynie, prowokuje do poszukiwania właściwego odniesienia, inspiracji. Odbiegająca nieznacznie od archetypu bryła, rozrzeźbiona z jednej strony, sugeruje swoim obrysem i kształtem odwołania do dachów z trzciny, przycinanych prostopadle do źdźbeł zarówno przy okapie jak i kalenicy. Z drugiej zaś strony nawiązuje do szczytowych podcieni podpartych w narożniku. Forma wynika równocześnie z charakterystyki użytego materiału. Kąty, pod którymi elementy łączą się, czy to w kalenicy czy w okolicy okapu są kątami prostymi. Wyniesienie bryły, widoczny postument, to inna forma dębowej belki podwalinowej. Usypana przy wejściu i tarasie ziemia to z kolei element przypominający olęderską terpę oraz sposób na brak barier architektonicznych. Monochromatyczność i pozbycie się temperatury koloru materiału to niejako transpozycja rozwiązań typowych na Kujawach, gdzie obiekty często wykonywane były z jednego rodzaju materiału, choć niekoniecznie z jednego jego gatunku. Natura, warunki atmosferyczne na przestrzeni miesięcy i lat sprowadzały barwę i nasycenie do wspólnego mianownika. Wspomniane podcienie i nawisy spełniają też inną funkcję: wystawka podcieniowa w salonie w okresie letnim zapewnia zacienienie; w zimie zaś, dzięki ścięciu nawisu, umożliwia promieniom słonecznym głębszą penetrację wnętrza. Podcień frontowy natomiast, akcentując wejście, zapewnia równocześnie ochronę przed warunkami atmosferycznymi. Forma nacięć wieńczących przewody kominowe i wentylacyjne przypomina wróble. Okna z kolei, zgodnie z tradycją, montowane są, patrząc od zewnątrz, w lico ścian. Ich wyraźny obrys, drewniane obramienie widoczne jest dokładniej od wewnątrz. Drzwi wejściowe i wewnętrzne z wiatrołapu do sieni kuchennej swoją formą i zasadą działania przypominają proste, stare rozwiązanie: wrota na biegunach. Wspomniana wyżej monochromatyczność i rezygnacja z temperatury kolorów drewna i bielonej cegły to sposób na integrację bryły budynku z krajobrazem. O wyborze budulca zdecydowały po części czynniki ekonomiczne. Materiał rozbiórkowy jest wbrew powszechnemu mniemaniu łatwo dostępny, a jego cena niższa niż cena cegły nowej. Kolejna jego zaleta to wykorzystanie, recycling materiału przeznaczonego do zniszczenia, a zatem ograniczenie szkodliwości procesu budowlanego. Sposób układania (wątek krzyżowy) pozwala na wykorzystanie przy budowie również cegieł uszkodzonych. Podkreślić należy wartość niematerialną budulca rodzimego, niejako przywróconego do życia, do utraconej wcześniej funkcji. Dodatkowo argumentem przemawiającym za wyborem materiału jest jego kujawska historia. Szczególnie w granicach Zaboru Pruskiego cegła była materiałem powszechnie stosowanym i łatwo dostępnym. Materiał ten popularny jest również współcześnie. Kryterium dostępności od zawsze przecież decydowało przy wyborze budulca. Wewnątrz dominują naturalne odcienie materiałów: drewna, cegły rozbiórkowej. Są też elementy barwione. Zestawienie to charakteryzuje się dużym kontrastem. Subtelna granica pomiędzy wnętrzem a zewnętrzem to różnica temperaturowa między materiałem poszarzałym, wtapiającym się w krajobraz, a tym o naturalnej barwie, której niejako obrońcą jest wnętrze domu. Faktura powierzchni bezpośrednio wynika z charakterystyki materiału. Zgodnie z tradycją olęderską, pomieszczenia i ich hierarchię podkreśla materiał, z jakiego wykonana jest posadzka. Salon i kuchnię zdobi rysunek cegły rozbiórkowej. Sień, pomieszczenie centralne i najważniejsze w całym domu, wykończone jest drewnem. Na ścianach wnętrz i na suficie dominuje biel. Kolor to posadzka, meble i dekoracje. Elewacje domu, poza wspomnianym wyżej rozrzeźbieniem, urozmaicone są dwuwymiarowymi wzorami, mozaikami przypominającymi ze względu na lokalizację i kierunek ułożenia zdobnicze szczyty domów wypełnione wzorem jodełki uformowanym z desek elewacyjnych. Materiał umożliwia także uzyskanie perforacji w szczytach. Ogranicza ona nadmierne nasłonecznienie sypialni zlokalizowanych na piętrze. W bryle budynku widoczna jest symetria odzwierciedlająca plan parteru i piętra. Akcentem zaś jest wyniesiona sień kuchenna z klatką schodową i łazienką na piętrze, zrównana z kalenicą, zastępująca tradycyjny akcent w postaci komina butelkowego, sztagowego czy słupa kominowego. Dynamizmu całości nadają odstępstwa od tejże symetrii.

Dane

Powierzchnia działki (jeden moduł): 841,80 m2;

Powierzchnia zabudowy: 126,00 m2;(czyli 15% pow. działki);

Powierzchnia utwardzona (tj. podjazd i strop garażu podziemnego wykończony frakcjowanym żwirem, chodnik z płyt układanych w odstępach i podstawa obiektu gospodarczego – śmietnika): 104,88 m2;

Powierzchnia biologicznie czynna (trawnik, sad, ogród etc.): 610,92 m2 (czyli 73% powierzchni działki);

Powierzchnia użytkowa parteru: 88,61 m2; powierzchnia użytkowa piętra: 53,25 m2 (na piętrze liczona >1,9 m); powierzchnia użytkowa łącznie: 141,86 m2 (co daje współczynnik intensywności zabudowy <0,2);

Kubatura: 462,08 m3;

Wysokość liczona do kalenicy dachu H=7,9 m przy liczbie kondygnacji 1,5 k (parter z poddaszem użytkowym).

Podobne zjdęcia

homify - modyfikuj swój dom

4.5

Przeglądaj miliony zdjęć dzięki aplikacji homify!

POBIERZ APLIKACJĘ ZA DARMO
Nie, dzięki